Poznaj bobra, żurawia i kormorana
Zarówno bóbr, żuraw i kormoran zaliczane są do tzw. gatunków konfliktowych. Gatunki te, w świadomości przynajmniej części społeczeństwa, postrzegane są jako "szkodniki". Wizerunek ten w znacznej mierze kształtowany jest poprzez szkody, jakie powodują w miejscach żerowania. Nie dostrzega się natomiast istotnej, pozytywnej roli, jaką spełniają w środowisku naturalnym.
Wdzydzki Park Krajobrazowy realizuje projekt, który ma na celu szeroko pojętą edukację ekologiczną na temat wymienionych gatunków, a także ich inwentaryzację (określenie liczebności) na terenie Parku. Poznanie liczebności tych zwierząt, sposobu życia w tym żerowania może pomóc zminimalizować narastający konflikt z właścicielami gruntów, na które oddziaływają.
Żuraw Grus grus
Poza sezonem lęgowym, kiedy pary bronią swojego terytorium, żuraw jest towarzyski i w miejscach obfitujących w pokarm może gromadzić się w stadach liczących nawet dziesiątki czy setki osobników. Zbiera pożywienie z ziemi lub w płytkiej wodzie. Żywi się głównie pokarmem roślinnym (korzenie, pędy, liście i nasiona) oraz drobnymi zwierzętami (głównie owady, płazy i gryzonie). Żurawie często żerują na polach uprawnych, co prowadzi do konfliktu z ich właścicielami. W Polsce żuraw objęty jest ochroną ścisłą. Dawniej był ptakiem bardzo rzadkim, jednak od końca XX w. jego populacja szybko rośnie i obecnie jej wielkość jest oceniana na 10 -12 tysięcy par. Żurawie przystosowały się do zmieniających się warunków siedliskowych oraz bliskości człowieka. Coraz częściej gniazdują na terenach rolniczych, w miejscach okresowo zalewanych, mokradłach, torfowiskach oraz na śródpolnych oczkach wodnych. Czynnikiem, który ogranicza sukces lęgowy tych ptaków jest obecność dzikich zwierząt, takich jak lis, jenot, dzik i norka amerykańska, które często plądrują gniazda żurawi.
Kormoran Phalacrocorax carbo
Kormoran występuje zarówno na wybrzeżu, jak i w głębi lądu. Unika jedynie rzek o silnym nurcie oraz gęsto zarośniętych zbiorników wodnych. O obecności tego gatunku na danym terenie świadczą również zabielone odchodami drzewa, które po latach, na skutek silnego zakwaszenia podłoża, obumierają. Kormorany to ptaki stadne. Przez cały rok gromadnie żerują oraz skupiają się w miejscach odpoczynku i na noclegowiskach. Na terenie Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego nie występują kolonie lęgowe kormorana. Najbliższa znajduje się nad jeziorem Sudomie. Głównym miejscem ich występowania i żerowania jest Zespół Jezior Wdzydzkich. Najliczniejsze i największe kolonie rozmieszczone są na wybrzeżu i na Mazurach – największa znajduje się w Kątach Rybackich na Mierzei Wiślanej i skupia około 9 tys. par. Gatunek ten żeruje na terenach oddalonych nawet do 50 km od kolonii lęgowej lub miejsca odpoczynku. Dominującą rolę w jadłospisie kormoranów odgrywają gatunki ryb nie mające większego znaczenia dla rybołówstwa i wędkarstwa lub wręcz uznawane za gospodarczo niepożądane elementy ichtiofauny (takie jak jazgarz, babka bycza czy ciernik) oraz z reguły nie przekraczające kilkunastu cm długości. W Polsce kormoran podlega ochronie częściowej. Zbyt duża liczebność populacji kormorana sprawiła, że stał się on problemem. Przyczyną jej gwałtownego zwiększenia jest wzrost zasobów pokarmowych środowiska i związana z tym obfitość małych ryb – które, wbrew powszechnym mniemaniom, są podstawą menu kormoranów. Badania wykazują, że najkorzystniejszymi sposobami jej regulacji są naturalne zależności środowiskowe. Środków zaradczych należy szukać w strefie przebudowy struktury wiekowej ryb w naturalnych zbiornikach wodnych. Takie działanie w wymiarze długofalowym powinno skutkować efektem kontroli populacji kormorana i równocześnie okazać się korzystne dla rybaków. Stosowane dotychczas metody bezpośredniej redukcji liczby ptaków (odstrzał, niszczenie gniazd, olejowanie jaj) okazały się mało efektywne lub wręcz nieefektywne.
Bóbr Castor fiber
Ssak ten powolny i niezgrabny na lądzie, w wodzie porusza się bardzo sprawnie. Znakomicie nurkuje. Potrafi pod wodą żerować i pracować, wytrzymując oddech na kilkanaście minut. Bobry są roślinożercami. Zjadają liście, cienkie gałązki, młode pędy i korę drzew, najchętniej liściastych (osiki, wierzby, topoli, jesionu, rzadziej dębu, brzozy, leszczyny, olchy) oraz prawie wszystkie rośliny nadbrzeżne i wodne – ich kłącza, korzenie i liście. Bobry ścinają drzewa głównie późnym latem i wczesną jesienią. Ogryzają je z gałęzi, a pnie pocięte na kawałki służą do budowy lub naprawy tam. Pędy i gałęzie wykorzystywane są do prac remontowych przy istniejącym żeremiu lub do budowy nowego. W pobliżu żeremia zatapiane są pokaźne sterty gałęzi, które służą jako zapasy pokarmu na zimę. Bóbr europejski w Polsce objęty jest ochroną częściową. Nadmierna liczebność bobra przyczynia się do szkód w rolnictwie i leśnictwie (np. poprzez zalewanie terenu wodą spiętrzoną przez tamy bobrowe, czy ścinanie drzew), dlatego Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska wydaje zezwolenia na odstrzały redukcyjne przedstawicieli tego gatunku, a właściciele gruntów mogą zwracać się do wyżej wymienionej instytucji po rekompensatę za wyrządzone straty. Przed działalnością bobrów można się ustrzec zabezpieczając drzewa stalową siatką i wykonując przepusty w tamach.
Należy podkreślić, iż na wszelkie działania zmierzające do płoszenia czy też redukcji liczebności zwierząt objętych ochroną gatunkową, wymagana jest zgoda Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska.
DO POBRANIA
