Są to pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.
We Wdzydzkim Parku Krajobrazowym i jego otulinie znajduje się łącznie 42 pomników przyrody, między innymi:
- nr 315, dąb szypułkowy w Grzybowskim Młynie, Gmina Kościerzyna,
- nr 856, dąb szypułkowy w Grzybowskim Młynie, Gmina Kościerzyna,
- nr 863, dąb szypułkowy, Czarlina, Gmina Kościerzyna,
- nr 873, jałowiec pospolity – grupa 7 drzew, Piechowice, Gmina Dziemiany,
- nr 1078, stanowisko widłaka spłaszczonego, Gmina Dziemiany (pomnik powierzchniowy 0,2 ha).
- nr 1947, buk zwyczajny nad jeziorem Rzuno w Dziemianach
- nr 1975, buk purpurowy w Wawrzynowie, Gmina Kościerzyna
- nr 1976, daglezja zielona – 3 sztuki o nazwie „Daglezje na Wawrzynowie”, Gmina Kościerzyna
